Người Hoa sống tập trung ở các khu vực quận 5, quận 6, quận 10 tính trong địa phận thành phố Hồ Chí Minh. Vào năm 1644, sau khi nhà Thanh bắt đầu những cuộc chống đối để lật đổ triều đại nhà Minh thì một bộ phận người Hoa Kiều bắt đầu di chuyển vào Đàng Trong, những người ra đi này đều là những thành phần “phản Thanh phục Minh” cùng những người dân bị nhà Thanh tiến hành đàn áp, không chịu thuộc ách thống trị mới.
Khi người Hoa đến Đàng Trong được chúa Nguyễn Ánh cho phép cư ngụ tại Cù Lao Phố, Đông Phố, Gia Định và một số địa điểm khác thuộc vùng Nam Bộ. Cù Lao Phố chính là một cù lao trên sông Đồng Nai (thành phố BIên Hòa ngày nay), tại đây, những Hoa Kiều đã bắt đầu lập chợ để buôn bán và phố xá cũng từ đó mà bắt đầu hình thành đông đúc như bây giờ.
Từ những 1782, quân Tây Sơn nổi lên để mong lật đổ chúa Nguyễn Ánh và những người Hoa Kiều này lại có ý ủng hộ chúa nên cũng bị quân Tây Sơn đàn áp đến tận năm 1778, khi không chịu đựng được nữa họ mới bắt đàu di cư, từ Cù Lao Phố di chuyển xuống thành phố Chợ Lớn (thời đó, người Hoa gọi nó là “Đề Ngạn”).
Đến thời kỳ Pháp thuộc, bộ phận người Hoa ở Sài Gòn – Chợ Lớn dần lớn mạnh và nắm trong tay nhiều mạch kinh tế nên có mối quan hệ khá thân thiết với quân Pháp. Đặc biệt là Quách Đàm – nhà buôn người Hoa “giàu nứt vách đổ tường” đã cho xây dựng khu Chợ Lớn (xưa gọi là Chợ Bình Tây, nhưng người dân nơi đó lại quen gọi là Chợ Lớn cũ).
Người Hoa sinh sống ở khu Chợ Lớn – Sài Gòn, mang theo rất nhiều nét văn hóa đặc trưng từ cách sống đến những thú vui nghệ thuật. Và năm 1961, một nhiếp ảnh gia người Pháp tên là Jack Garofalo đã sử dụng “con mắt thẩm mỹ nhà nghề” của mình để tái hiện lại cuộc sống của những người Hoa sống tại Chợ Lớn và được lưu truyền cho đến tận ngày nay:
Lối sinh hoạt thường ngày của một người Hoa cũng khá đơn giản và gần như những người Việt chúng ta, họ cũng đi chợ mỗi sớm mai, cũng những món ăn quen thuộc theo khẩu vị của gia đình.
Chợ Lớn ngày xưa chính là một khu vực thành phố tách biệt với Sài Gòn, chỉ kế bên và được xem như một vùng ngoại ô của Sài Gòn nhưng sau đó được sát nhập và trở thành một khu vực trực thuộc thành phố.
Trong quá trình định cư tại Nam Bộ, điển hình chính là ở Sài Gòn – Chợ Lớn, người Hoa mang theo rất nhiều nét đẹp trong phong tục tín ngưỡng của dân tộc mình, nó như một điểm tựa tinh thần trong cộng đồng người Hoa.
Ở những nơi mà có người Hoa sinh sống, luôn xuất hiện những ngôi miếu thờ của nhiều bậc thánh nhân, những ngôi chùa Phật giáo,….những vị này trở thành niềm tin bất diệt trong tâm trí của người Hoa, nó đại diện cho ước mơ, khát vọng và sự phù hộ từ các bậc bề trên sẽ giúp họ có nhiều may mắn hơn trong cuộc sống.
Sau những khoảng thời gian làm việc mệt mỏi, họ cũng sẽ có những trò chơi giải trí để làm tươi mới và vui vẻ hơn cho cuộc sống của mình. Đối với họ, không nhất thiết những trò chơi dân gian sẽ chỉ dành cho trẻ con, mà là dành cho mọi lứa tuổi, chỉ cần bản thân cảm thấy sống vui là được.
Những đứa trẻ của ngày xưa luôn tụ tập lại cùng nhau ở một nơi, để bày nên những trò chơi vui nhộn, chứ chẳng thụ động như trẻ con bây giờ. Bây giờ điện tử và công nghệ đã chi phối chúng quá nhiều nên dường như không còn biết đến thế nào là chạy giỡn khắp xóm, chơi trò trốn tìm hay năm mười cùng lũ bạn thanh mai trúc mã,…
Những chiếc gánh hàng rong đã không còn xa lạ với những người dân Sài Gòn – Chợ Lớn xưa, đây chính là kế sinh nhai của rất nhiều người dân trước đây. Quải trên vai đôi gánh với những thứ hàng khác nhau, phiêu bạc khắp ngõ cùng cuối hẻm để cất lên những tiếng rao lảnh lót, mời mọc người mua hàng.
Một tổ ong nơi hoạt động không ngừng nghỉ: mỗi ngôi nhà thứ hai là một cửa hàng, tất cả thương nhân là người Hoa và chúng tôi làm việc như một gia đình. Vũ trụ rác tuyệt vời của người buôn đồ chơi là một phần của cuộc sống hàng ngày: một đứa trẻ đứng giữa một kho vũ khí ma thuật gồm rồng giấy bóng kính, vòng hoa và đèn lồng, mặt nạ trộn lẫn với máy bay và tên lửa. Không chỉ trang trí nhà cửa, nó còn là một lý do để tổ chức lễ hội Tết, Tết Việt Nam, mùa, lúa, rồng, trăng và các bữa tiệc chết chóc.